مسأله 1500 ـ نماز آیات که دستور آن بعداً گفته خواهد شد; به واسطه چهار چیز واجب مى شود: اول و دوم: گرفتن خورشید و ماه، گرچه مقدار کمى از آنها گرفته شود و کسى هم از آن نترسد. سوم: زلزله، گرچه کسى نترسد. چهارم: رعد و برق، و بادهاى سیاه و سرخ، و مانند آنها از حوادث آسمانى، در صورتى که بیشتر مردم بترسند. و در حوادث زمینى مانند ریزش کوه،
ــــــــــــــــــــــ 1 ـ مکروهات دیگرى هم هست; به کتاب هاى مفصل مراجعه شود.و فرورفتن زمین، که باعث ترس بیشتر مردم شود; بنابر احتیاطواجب. مسأله 1501 ـ اگر از چیزهایى که نماز آیات براى آنها واجب است;بیشتر از یکى اتفاق بیفتد; انسان باید براى هریک از آنها یک نماز آیات بخواند. مثلا اگر خورشید بگیرد و زلزله هم بشود; باید دو نماز آیات بخواند. مسأله 1502 ـ کسى که چند نماز آیات بر او واجب شده; چه همه آنها براى یک چیز واجب شده; مثلا سه مرتبه خورشید گرفته و نماز آنها را نخوانده است; و چه براى چند چیز، مثلا براى گرفتن آفتاب، ماه و زلزله، نمازهایى بر او واجب شده باشد; بنابر احتیاطواجب موقع نیت معین کند براى کدامیک از آنها است و لو اینکه نیت اجمالى باشد; به اینکه اول نماز آیاتى که واجب شده یا دوم یا سوم. مسأله 1503 ـ چیزهایى که نماز آیات براى آنها واجب است; در هرجایى اتفاق بیفتد فقط مردم همان جا باید نماز آیات بخوانند; و بر مردم جاهاى دیگر واجب نیست. مسأله 1504 ـ وقت نماز آیات موقعى است که خورشید، یا ماه شروعبه گرفتن مى کند و تا زمانى که تمام قرص باز نشده; ادامه دارد. گرچه بهتر آن است که به قدرى تأخیر نیندازد که شروع به باز شدن کند. مسأله 1505 ـ اگر خواندن نماز آیات را به قدرى تأخیر بیندازد کهتمام قرص آفتاب، یا ماه، باز شود; باید نیت قضا نماید. و اگر قبل از باز شدن کامل بخواند; به نیت ادا بخواند. مسأله 1506 ـ اگر مدت گرفتن خورشید یا ماه به اندازه خواندن یکرکعت نماز، یا کمتر باشد; واجب شدن نماز آیات در این صورت بنابر احتیاط است; در خواندنش نیت ادا و قضا نکند به قصد مافى الذمه بجا آورد. و اگر مدت بیشتر باشد ولى انسان نماز را نخواند تا به اندازه خواندن یک رکعت به آخر آن مانده باشد; در این صورت نماز آیات واجب و ادا است. مسأله 1507 ـ موقعى که زلزله و رعد و برق و مانند اینها اتفاق مى افتد;انسان باید فوراً نماز آیات را بخواند به نحوى که در نظر مردم تأخیر حساب نشود. و اگر تأخیر کرد معصیت کرده و تا آخر عمر بر او واجب است; و هروقت خواند ادا است. مسأله 1508 ـ اگر بعد از باز شدن آفتاب بفهمد که تمام آن گرفته بوده;باید قضاى نماز آیات را بخواند. ولى اگر بفهمد مقدارى از آن گرفته بوده; قضا بر او واجب نیست. مسأله 1509 ـ اگر عده اى بگویند که خورشید یا ماه گرفته است; چنانچه انسان از گفته آنان یقین، یا اطمینان پیدا نکند; و نماز آیات نخواند و بعد معلوم شود راست گفته اند; در صورتى که تمام خورشید یا ماه گرفته باشد; باید نماز آیات را بخواند. بلکه اگر مقدارى از آنهم گرفته باشد; بنابر احتیاط نماز آیات بر او واجب است. و همچنین است اگر دو نفر که عادل بودن آنها معلوم نیست; بگویند خورشید یا ماه گرفته; بعد معلوم شود که عادل بوده اند. مسأله 1510 ـ اگر انسان به گفته کسانى که از روى قواعد علمى وقتگرفتن خورشید و ماه را مى دانند; اطمینان پیدا کند که خورشید یا ماه گرفته; باید نماز آیات را بخواند. و نیز اگر بگویند فلان وقت خورشید یا ماه مى گیرد; و فلان مقدار طول مى کشد; و انسان به گفته آنان اطمینان پیدا کند; باید به حرف آنان عمل نماید. مثلا اگر بگویند آفتاب یا ماه، فلان ساعت باز مى شود; نباید نماز را تا آن وقت تأخیر بیندازد. مسأله 1511 ـ اگر بفهمد نماز آیاتى که خوانده باطل بوده; باید دوباره بخواند. و اگر وقت گذشته قضا نماید.
مسأله 1512 ـ اگر در وقت نماز یومیه نماز آیات هم بر انسان واجب شود; چنانچه براى هردو نماز وقت دارد; هرکدام را اول بخواند اشکال ندارد; گرچه بهتر استنماز یومیه را اول بخواند. و اگر وقت یکى از آن دو تنگ باشد; باید اول آنرا بخواند. و اگر وقت هردو تنگ باشد; باید اول نماز یومیه را بخواند. مسأله 1513 ـ اگر در بین نماز یومیه بفهمد که وقت نماز آیات تنگ است; چنانچه وقت نماز یومیه هم تنگ باشد; باید آنرا تمام کند بعد نماز آیات را بخواند. و اگر وقت نماز یومیه تنگ نباشد; باید آنرا رها کند اول نماز آیات، بعد نماز یومیه را بجا آورد. مسأله 1514 ـ اگر در بین نماز آیات بفهمد که وقت نماز یومیه تنگ است; باید نماز آیات را رها کند و مشغول نماز یومیه شود; و بعد از آنکه نماز را تمام کرد; پیش از انجام کارى که نماز را بهم مى زند; بقیه نماز آیات را از همان جا که رها کرده بخواند. مسأله 1515 ـ اگر در حال حیض یا نفاس زن، آفتاب یا ماه بگیرد و تا باز شدن آنها پاک نشوند; نماز آیات بر او واجب نیست. ولى اگر زلزله یا رعد و برق و مانند اینها اتفاق بیفتد; احتیاطواجب آن است که بعد از پاک شدن نماز آیات را بخواند.
